دستگاههای عيب ياب به تعمیرکار كمك میكنند تا عيوب پديد آمده در دستگاه الكترونيكی را شناسایی و نسبت به تعمیر آن اقدام کند. در پی بكارگيری مدارات الكترونيك در خودروها و كاربردی شدن آن در صنعت خودروسازي مدارات الکترونیکی مخصوص و پیچیده ای در خودروها قرار داده شده که از جمله آن ها می توان به كروز كنترل، كنترل سيستم تعليق ، كنترل ايربگ، کنترل سیستم تهویه، سيستم های ضد سرقت و غيره اشاره داشت. وجود این امر باعث ایجاد تحولی جدی در زمینه تعمیر و خدمات پس از فروش خودرو گردیده است. جهت عیب یابی این سیستم ها به دلیل پیچیدگیهایی که دارند از دستگاه های دیاگ استفاده می گردد. دستگاه عيب ياب با ارسال كدهاي مشخصی از ECU درخواست اطلاعات ميکند كه اين كدها براي هر درخواست متفاوت است. سپس ECU با بررسي كدهاي دريافت شده نوع درخواست دستگاه عيب ياب را تشخيص می دهد و اطلاعات مورد نظر را ارسال ميكند و بدین صورت تعميرکار را برای عيب يابی خودرو کمک میكند.
اطلاعات دریافتی به دو دسته تقسيم می شوند: ۱- كدهای تشخيص عيب سيستم انژكتوری ۲- كدهای عملكردي موتور
كدهای تشخيص عيب مربوط به عيوب الكتريكی يا الكترونيكی هستند كه در سيستم انژكتوری موتور شامل سنسورها و انژكتورها و ساير عملگرها بوجود آمده و ECU خودرو آنها را تشخيص میدهد. اين كدها در حافظه ECU ذخيره شده و دستگاه دياگ این اطلاعات را از ECU خودرو دریافت می کند و این قابلیت را دارد که آنها را روی صفحه نمايش دهد. تعميركار با کمک این کدها می تواند نسبت به رفع عیب خودرو اقدام نماید.
هر کمپانی خودروسازی موظف می باشد تا برای تمامی خودروهای توليدی خود دستگاه دياگ مربوط به آن را تهيه و در اختيار تمامی تعميرگاهها و مراكز سرويس خود قرار دهد، این دستگاه دیاگ همواره کاملترین و با قابلیت ترین دستگاه دیاگ برای خودروهای آن کمپانی می باشد. به عنوان مثال، دستگاه دیاگ کارخانه بی ام دبلیو فقط برای خودروهای بی ام دبلیو می باشد و نمی تواند خودروهای بنز را عيب يابی کند. از این رو مهمترین نکته در انتخاب دستگاه دیاگ در ابتدا تعین برند خودرو می باشد.
خواندن پارامترهای كاری موتور روشن از ديگر قابليتهای دستگاههای عيب ياب است. پارامترهای موتور عبارتند از سرعت موتور، دمای هوا، دمای آب، آوانس جرقه، مقدار سوخت، لين يا ريچ بودن دود اگزوز، مقدار باز بودن دريچه گاز، مقدار باز بودن استپر موتور، و موارد ديگر كه با بررسی آنها میتوان كاركرد موتور را دقيقا مورد بررسی و ارزيابی قرار داد. اگر كسی بتواند همزمان با بررسی كدهای خطا ، پارامترهای كاری موتور را نيز مد نظر قرار دهد میتواند به راحتی عيب موتور اعم از عيوب برقی يا حتی عيوب مكانيكی را نيز تشخيص دهد.
دستگاه های دیاگ شرکتی دستگاه های دیاگی است که کمپانی سازنده خودرو آن را تولید می کند و بهترین و با قابلیت ترین دستگاه برای خودروهای تولیدی آن کارخانه است.
دستگاه های دیاگ مولتی برند دستگاه هایی هستند که اورجینال کارخانه تولیدی نمی باشند و از این رو قابلیت های کمتری نسبت به دیاگ های شرکتی دارند. این دیاگ ها چندین برند متفاوت را پشتیبانی می کنند که قابلیت پشتیبانی از هر برند نیز بسته به شرکت سازنده و نوع دستگاه متفاوت می باشد.
یکی از متداولترین سوالاتی که مشتریان به هنگام انتخاب دستگاه دیاگ مطرح می کنند این است که چه دستگاه دیاگی بهترین دستگاه دیاگ می باشد؟ جواب این سوال کاملا به نیاز مشتری بستگی دارد. دستگاه های دیاگ با مشخصات بسیار متفاوت و با قابلیت های بسیار متفاوتی در بازار موجود می باشد که قیمت آن ها نیز بسته به مشخصات و قابلیت دستگاه از ۵۰ هزار تومان تا ۳۰ میلیون تومان فرق می کند.
مرحله اول در انتخاب دستگاه دیاگ انتخاب نوع خودرو و برند می باشد، به عنوان مثال اگر شما صاحب تعمیر گاهی هستید که روی خودروهای برند خاصی به صورت تخصصی کار می کنید بهترین گزینه برای شما انتخاب دستگاه دیاگ اورجینال خود آن کمپانی می باشد و یا اگر شما تعمیرگاهی هستید که به صورت عمومی ماشین های مختلفی را تعمیر می کنید، بهترین انتخاب برای شما دستگاه های مولتی برندی هستند که بیشترین پوشش را برای خودروهای مورد نظر شما دارا می باشند، دلیل آن نیز این است که هر دستگاه مولتی دیاگی روی یک سری از خودروها قوی تر عمل می کند، یعنی بعضی از دستگاه های دیاگ بر روی خودروهای آسیایی پوشش خوبی دارند، بعضی دیگر خودروهای اروپایی را بهتر پوشش می دهند و به همین ترتیب.
مرحله دوم در انتخاب دستگاه دیاگ مشخص کردن خواسته ها و نیازهای خود از آن دستگاه دیاگ می باشد، اینکه هدف شما از داشتن یک دستگاه دیاگ چیست؟ خواندن و مشخص کردن کدهای خطا؟ اندازه گیری پارامترها؟ فعالسازی عملگرها؟ آنالیز کدهای خطا؟ برنامه ریزی و پروگرامینگ؟ و…..
مرحله سوم میزان سرعت و عمق پوشش و تشخیص عیوب است. همه دستگاه های دیاگ همه برند ها را به یک میزان پوشش نمی کنند.
مرحله چهارم گارانتی و پشتیبانی محصول می باشد، تمامی دستگاه های دیاگ هر از چندگاهی نیازمند بروزرسانی می باشند.
تعدادی از مواردی که می تواند به شما در انتخاب دستگاه دیاگ کمک کند شامل موارد زیر می باشد:
برند دستگاه، پشتیبانی فنی، آپدیت نرم افزاری، قیمت آپدیت نرم افزار، مدت زمان بروزرسانی رایگان، تنوع خودروهای تحت پوشش، نوع خودروهای تحت پوشش شامل سبک،سنگین و نیمه سنگین، میزان و عمق پوشش خودروها، نرم افزار کاربرپسند، نمایشگر، پردازشگر دستگاه، سرعت خواندن اطلاعات، خواندن و پاک کردن کدهای خطا، قابلیت کدینگ،لاگین،آداپتیشن و تنظیمات اولیه، پارامتر ها زنده، ذخیره و تحلیل اطلاعات، اندازه گیری پارامترها، فعالسازی عملگرها، سازگار با CAN، پوشش تمامی مدهای OBD II، نمایش گرافیکی، سیستم اطلاعات خودرو، لمسی بودن دستگاه، سیستم ارتباط بلوتوث یا کابلی ، کابل یونیورسال، حجم و وزن دستگاه، قابلیت ضد آب و ضد ضربه بودن و داشتن شرایط تعمیرگاهی، …..
۱- بعضی از دستگاه های دیاگ پس از سپری شدن مدت آپدیت رایگان، عملا از کار می افتند و تا زمانیکه بروزرسانی دستگاه خریداری نشود استفاده از دستگاه غیر ممکن می شود.
۲- مراقب دستگاه های چینی و ارزان قیمت ناشناخته باشید، این دستگاه ها به راحتی می توانند به خودرو اسیب برسانند.
۳- دستگاه های مولتی دیاگی که دارای قابلیت برنامه ریزی و انجام برخی قابلیت های تخصصی روی خودرو می باشند به هیچ عنوان دستگاه های معتبری نیستند، دلیل این موضوع هم این است که بسیاری از کمپانی های خودرو سازی به هیچ عنوان نقشه و برنامه های پروگرامینگ خودرو را در اختیار کمپانی های دیگر قرار نمی دهند و این برنامه ها فقط توسط دستگاه های دیاگ خود آن شرکت ارایه می شود.
۴- میزان انتظاری که از دستگاه دیاگ دارید تا حدود زیادی به قیمت آن نیز بر می گردد، ضرب المثل معروف هرچه پول بدهید همانقدر آش مي خوريد.
۵- گرانترین دستگاه لزوما برآورده کننده نیاز شما نخواهد بود.